Câu chuyện Cà phê

Ai là người đầu tiên gieo trồng cây cà phê? Cây cà phê được phát hiện như thế nào? - Bạn có bao giờ thắc mắc những câu hỏi như vậy mỗi khi nhâm nhi ly cà phê chưa? Cùng xem qua bài viết mà HiPB Coffee chia sẻ để biết thêm về lịch sử của cây cà phê - bổ sung thêm một câu chuyện mới để tán dóc cùng bạn bè nhé!

Truyền thuyết về cây cà phê

Có nhiều truyền thuyết về cà phê trên thế giới, chẳng ai khẳng định được đâu là truyền thuyết đúng nhất nhưng truyền thuyết cà phê tại vùng đất Kaffa của xứ sở Ethiopia là phổ biến nhất. Truyện xưa kể rằng có anh nông dân chăn dê tên Kaldi, ngày ngày dắt đàn dê lên vùng thảo nguyên ăn cỏ. Một hôm nọ, trên đường dắt dê về, do quá mệt mỏi, anh ngủ quên và khi tỉnh giấc thì lại thấy những chú dê của mình như đang nhảy múa. Anh hết sức ngạc nhiên khi thấy những hình ảnh như vậy.

Sang hôm sau, anh Kaldi theo dõi đàn dê của mình, và thấy chúng ăn những quả mọng có màu nâu đỏ sáng bóng ở ven đường. Anh tò mò ăn thử vài quả và liền có một cảm giác sảng khoái và tỉnh táo. Anh ngắt một vài cành và đem về cho bố mẹ. Sau khi bố mẹ của anh thử, họ liền đem đến cho những vị tu sĩ để hỏi về loại quả này. Các vị tu sĩ lúc bấy giờ cũng không biết loại quả này, nhưng sau khi ăn thử, nó giúp họ tỉnh táo và cầu nguyện được lâu hơn.

Từ đó, loại quả mà anh Kaldi khám phá ra, được các vị tu sĩ sấy khô, bắt đầu gửi đi khắp mọi nơi. Lan truyền từ Ethiopia sang Ả Rập, Yemen, rồi lan mạnh sang châu Âu, châu Mỹ. Cách chế biến theo đó cũng phát triển, từ trái tươi được sấy khô để mang đi xa, sau đó tách vỏ, lấy nhân, rang xay, chế biến để cho ra loại cà phê như ngày nay.

Cà phê du nhập vào Việt Nam như thế nào?

Năm 1857, cà phê Arabica (cà phê chè) được các linh mục người Pháp đưa vào Việt Nam - là giống cà phê đầu tiên tại nước ta. Đầu tiên, Cà phê Arabica được trồng thử nghiệm tại một số nhà thờ ở miền Bắc như Hà Nam, Phủ Lý. Sau đó lan dần vào các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình. Khi chiến tranh nổ ra, các vườn cà phê Arabica ở các tỉnh vẫn tiếp tục được duy trì.

Năm 1908, người Pháp nhập thêm giống cà phê Robusta (Cà phê vối) vào Việt Nam. Do giống cà phê Arabica sau khi trồng tại các tỉnh phía Bắc không đem lại hiệu quả kinh tế cao, vì vậy, thực dân Pháp đã lựa chọn giống cà phê Robusta có nguồn gốc từ Congo vào trồng ở vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Tại đây, giống cà phê phát triển mạnh mẽ, diện tích trồng cà phê ngày càng tăng khiến cho Tây Nguyên trở thành khu vực có diện tích trồng cà phê Robusta lớn nhất nước ta cả về quy mô và danh tiếng.

Các vùng đất trồng cà phê tại Việt Nam hiện nay.

Trải qua nhiều biến cố lịch sử và chiến tranh, hiện nay, các tỉnh Tây Nguyên vẫn nổi tiếng với các vùng đất trồng cà phê như Cầu Đất, Núi Min, Trạm Hành và đặc biệt là Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) - vựa cà phê Robusta đứng đầu thế giới hiện nay.

Buôn Ma Thuột là vùng đất được người Pháp khảo sát kỹ lưỡng về thổ nhưỡng, khí hậu, độ cao… để làm nơi chuyên canh cây cà phê Robusta. Từ Buôn Ma Thuột, trong bán kính 10km, những vùng khác như Ea Kao, Etam, Tân Lập, Tân Hoà, Tân An, Tân Lợi… và một số huyện khác như CưMgar, Krong Ana… đều là vùng đất thích hợp để trồng cây cà phê Robusta.

Cùng nằm trên dải đất Tây Nguyên nhưng Cầu Đất, Núi Min hay Trạm Hành của tỉnh Lâm Đồng lại phù hợp cho giống cà phê Arabica với hương thơm quyến rũ đặc trưng. Với độ cao 1.500m, khí hậu mát mẻ kết hợp cùng với vùng đồi dốc thoai thoải là địa điểm lý tưởng cho giống Arabica phát triển. Đặc biệt, cà phê Cầu Đất rất được ưa chuộng hiện nay.

Ngoài những vùng nổi tiếng về cà phê như đã kể trên, Việt Nam ngày nay còn có nhiều vùng với những loại cà phê khác nhau như:

• Khe Sanh (Quảng Trị): cà phê Arabica và Catimor (Cà phê mít)
• Tây Bắc: cà phê Arabica
• Đắk Mil (Đắk Nông):  cà phê Robusta và Arabica
• Gia Lai: Cà phê Chư Sê.

Khi thưởng thức cà phê, người ta thường cùng nhau chia sẻ, tán dóc những câu chuyện thú vị xung quanh cuộc sống. Nhưng ít ai để ý rằng, cà phê cũng có nhiều câu chuyện ly kỳ và đầy hấp dẫn, như vì sao cà phê người Ý làm ra lại rất được ưa chuộng trên thế giới hay người châu Âu đã lấy cắp một cây cà phê từ vùng đất Yemen như thế nào? Nếu tò mò và muốn biết thêm những câu chuyện về cà phê, đừng quên theo dõi và đón chờ những bài viết của HiPB Coffee trong thời gian tới nhé!